Manyetik Rezonans (MR) Görüntüleme Nedir ?
Büyük mıknatıslarla, radyo dalgaları ile sağlıklı ve hastalıklı yumuşak dokular arasındaki farklılıkları tanımlamak ve teşhis koymak için kullanılan bir tıbbi görüntüleme cihazıdır. MR organların, yumuşak dokuların, kemiklerin ve tüm iç yapıların görüntülerini elde etmek için güçlü bir manyetik alan oluşturur. Radyofrekans dalgaları vücuttaki hidrojen atomu protonlarını uyarır. Protonların ortaya çıkardığı sinyaller özel antenlerle toplanır ve yüksek kapasiteli bilgisayarlarda işlenerek vücudun kesitsel görüntülerini elde eder.
Röntgen filmlerin ve tomografilerin yanı sıra MR radyasyon içermez. Bu nedenle insan sağlığı için bir tehlike bulundurmamaktadır. Bu durum organların ve iskelet sistemini incelemenin acısız bir yoludur.
Manyetik rezonans cihazını incelediğimizde cihazın 3 ana kısımdan oluştuğunu görüyoruz. Bu kısımlar;
- Magnet
- Kabinetler
- Görüntü İşlem Ve Operatör Bilgisayarları
Magnetler; cihaz çeşitlerine göre değişiklik gösterse de amaç düzgün görüntü alabilecek bir stabil manyetik alan yaratmaktadır. Bu manyetik alan içerisine hasta girer ve görüntü alımı için RF sinyalleri uygulanır. Magnet MR cihazının en önemli bileşenidir.
Kabinetler; magnetin devir daim sürekliliğini sağlayan komponetleri taşırlar. Kabinetlerde magnetin içinde bulunan helyum pompasının kontrol kartları, MR cihazına güç sağlayan kaynaklar ve onların kontrol kartları, RF kartları ve beslemeleri bulunur.
Görüntü İşlem Ve Operatör Bilgisayarları; MR cihazında bu bilgisayarların sayısı 2 adettir. Cihazın görüntülerini oluşturan ve cihazın ana bileşenlerindendir. MR cihazının ürettiği verileri görünür ve elde tutulur hale getiren parçalardır.
Hangi durumlarda MR Çekilmeli ?
- Beyin tümörlerinden şüphelenen hastalarda,
- Migren ve baş ağrısı,
- Nörolojik rahatsızlıklarda,
- Omurga problemi,
- Kalp rahatsızlıklarında,
- İç organlarını, MR görüntüleme ile hastalık teşhisi yapılabilir.
Hastaların çekim öncesi bir hazırlık yapmalarına gerek yoktur. Hasta çekim odasına girmeden önce üzerinde saat, bileklik, metal eşya vb. malzemelerini çıkarmalıdırlar. Çekim süresi 15-45 dk arası sürmektedir. Bu süre zarfında hareketsiz kalınmalıdır. Farklı durumlarda hastaya MR kontrast madde enjekte edilir. Bu da görüntü kalitesini netleştirmeye yardımcı olur.
Avantajları; MR’ da radyasyon yoktur, hasta radyasyonun yan etkilerine maruz kalmaz. Beyin, kalp ve karaciğer gibi yumuşak dokular daha net görüntülenir. Kanser teşhisinde etkili bir inceleme yöntemidir. Hastaların tanısında hızlı ve yan etkisiz bir seçenektir.
Dezavantajları; Yüksek manyetik alan bulunduğundan, bazı durumlarda MRG yapılması uygun değildir. Örneğin; Kalp pili, yapay kalp kapakları, damar grefti ve stenti, metalik implant veya protezler, manyetik alana duyarlı metal tıbbi yardımcı araç bulunan hastalara MR işlemi gerekmedikçe yapılmamalıdır. Bunlar dışında kapalı alan korkusu(klostrofobi) olan, hamile veya hamilelik şüphesi olan hastalar güvenlik açısından bu durumu teknikerlere bildirmeleri gerekiyor. Kontrast maddeye alerji durumda da bildirilmesi gerekiyor.
Beyin MR, Manyetik Rezonans Spektroskopi(MRS), Difüzyon Ağırlıklı MR, Perfüzyon Ağırlıklı MR, Vücut MR gibi hastanın şikayetine göre yönlendirilen MR çeşitleri ile teşhis yapılabilir.
Kaynaklar;
